Ηροδότου Ιστορίες: Εκείνα τα Χριστούγεννα!

Η περίφημη εφημερίδα μας με το εορταστικό εξώφυλλο του Δεκεμβρίου 1982

Είναι κάποια πράγματα και γεγονότα που ποτέ δεν τα ξεχνάς. Ίσως μάλιστα τα θυμάσαι περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, όταν τα χάσεις και σου λείπουν. Εδώ ακριβώς καταλαβαίνεις την αξία τους!

Τα Χριστούγεννα και οι Πρωτοχρονιές των χρόνων εκείνων, είναι από αυτά που γράφω στην εισαγωγή. Τα Χριστούγεννα του 1985 και η Πρωτοχρονιά του 1986 ήταν τα τελευταία για πολλούς στο Σουάνι, στην Τρίπολη της Λιβύης λίγους μήνες πριν ξεσπάσουν οι ταραχές στην χώρα αυτή της βόρειας Αφρικής. Αυτές που ήταν η αιτία να διαλυθεί η όμορφη εικόνα, αυτήν που θα προσπαθήσω να περιγράψω πιο κάτω.

Πάντοτε είναι δύσκολη η ζωή όταν μάλιστα ζεις σε μια ξένη χώρα, μέσα σε ανθρώπους με διαφορετική από σένα θρησκεία, με άλλα ήθη και έθιμα, με κουλτούρα αντίθετη από την δική σου. Αλλά υπάρχουν σχεδόν πάντα οι εξαιρέσεις. Αυτό είναι κανόνας. Έτσι…

Μαζευτήκαμε πολλές οικογένειες, άνδρες, γυναίκες και παιδιά στο Σουάνι, ένα μικρό χωριό δεκάξι χιλιόμετρα νότια της πρωτεύουσας Τρίπολης. Η Κυπριακή Τεχνική κατασκευαστική εταιρεία ήταν τότε σε αλματώδη ανάπτυξη. Βρεθήκαμε μαζί, άνθρωποι από διαφορετικές χώρες, με γνώσεις και όρεξη για δουλειά, επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό σε μια περίοδο που ήταν ανάγκη καθένας για τους δικούς του λόγους να είμαστε εκεί. Προσωρινά, όπως πάντοτε λέγαμε.

Πολλές οι εικόνες, ατέλειωτες οι ιστορίες, όταν το μυαλό τρέχει πίσω, όσος καιρός και να περάσει, μέσα στα τόσα, τα δύσκολα, τα καθημερινά και τα ανυπέρβλητα, ερχόντουσαν με… μαθηματική ακρίβεια τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά.  Και τότε όλα άλλαζαν!

Παραμονή Χριστουγέννων και όλα ήταν έτοιμα. Τα σπίτια ήταν από μέρες στολισμένα, οι αίθουσες αναψυχής με τα σκηνικά για το θεατράκι των παιδιών, το Χριστουγεννιάτικο δένδρο με τα φωτάκια, η σκηνογραφία και ο τεράστιος ζωγραφισμένος Άγιος Βασίλης που ετοίμασε ο Ηρόδοτος, ο μαέστρος και η χορωδία ήταν πλήρως προετοιμασμένοι και εκπαιδευμένοι, οι μάγειροι έβαλαν τα δυνατά τους, ο Σάββας, ο Πετρής, ο Αλλαντίν έβαζαν κάτω τους καλύτερους σεφ σε παγκόσμιο επίπεδο. Και δεν υπερβάλλω.

Υπάρχουν και οι αποδείξεις. Στα… μπαούλα μου βρίσκονται πολλά ντοκουμέντα της εποχής εκείνης. Βρήκα και το πρόγραμμα του 1982, το βλέπετε στην φωτογραφία. Χειρόγραφο μα περιποιημένο. Δεν είχαμε γραφίστες. Όλοι επί το έργον! Ο καθένας για όλους και όλοι για τον καθένα.

Το απόγευμα της Τρίτης 24 Δεκεμβρίου του 1985, τα Χριστούγεννα όμοια ήταν με αυτά των προηγούμενων χρόνων, με ελάχιστες παραλλαγές, άλλαζαν ίσως τα ονόματα και οι πρωταγωνιστές. Και πάντα, η παιδική χορωδία γύριζε από σπίτι σε σπίτι.

  • Καλήν εσπέραν άρχοντες…!

Τι ωραία, σαν θαύμα, όλοι τα περίμεναν εκείνα τα παιδάκια, που η χορωδία τους δεν είχε να ζηλέψει σε τίποτε των σύγχρονων σε οργάνωση και σε πειθαρχία. Τα τραγούδια σε δύο γλώσσες. Ελληνικά και Αγγλικά, απαραιτήτως.

Και το βράδυ, το παιδικό θέατρο. Τι αξία έχουν τα επαγγελματικά; Τα βλέπεις και την άλλη μέρα δεν θυμάσαι τίποτε. Ενώ εκείνα; Πώς να ξεχαστούν; Το χειροκρότημα έπεφτε ζεστό από όλους. Μπράβο για τότε, χίλια μπράβο και τώρα.

Χριστός γεννάται σήμερον!

Γύρω από τον χιονάνθρωπο!

Το βράδυ, παρέα μας είχαμε το βίντεο. Κεντρικό σύστημα με εορταστικό πρόγραμμα, για όλους στο σπίτι μας. Ξεκούραση τώρα και ύπνος. Θα ξημέρωνε η μέρα των Χριστουγέννων!

Τετάρτη 25 Δεκεμβρίου 1985. Εορταστικά όλα, πόσες ευχές, πόσα ποτά και γλυκά, τα πρόσωπα, η εμφάνιση, η συμπεριφορά και η διάθεση! Μας περίμενε το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι της Εταιρείας. Πόση χαρά…, πόση αγαλλίαση! Η φύση όλη χαίρει. Και το φαγητό ανυπέρβλητο. Το έγραψα πιο πάνω. Οι σεφ έδιναν τα ρέστα τους. Ας μην γράψω περισσότερα. Τα φαντάζεστε.

Και η επόμενη μέρα, 26 Δεκεμβρίου. Παιδικά παιχνίδια και διαγωνισμοί. Όλα τα παιδιά νικούσαν, ήταν στην πρώτη θέση του βάθρου πρωταθλητές. Κανένα δεύτερο. Και τα δώρα έπεφταν στην αγκαλιά τους!

Η εβδομάδα μεταξύ Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς ήταν πολύ σύντομη. Ετοιμασίες για το φωτεινό βράδυ της αλλαγής του χρόνου. Έφευγε ο παλιός, ερχόταν ο καινούργιος που συνήθως ήταν χειρότερος του παλιού. Όπως ακριβώς συμβαίνει και σήμερα.

Να την και την Πρωτοχρονιά του ’86! Βρήκα και φωτογραφίες. Ευχαριστώ Νίτσα, είσαι σπουδαία. Είδα και τον εαυτό μου κι έβαλα αμέσως τα κλάματα. Διαβάστε το πρόγραμμα του ’82, σχεδόν ίδιο και απαράλλακτο με του ’85, που όμως δεν το βρήκα.

Το εορταστικό πρόγραμμα Χριστουγέννων του 1982 και Πρωτοχρονιάς του 1983

Ο Άγιος Βασίλης έπρεπε να ‘ρθει, είτε με τα πόδια, είτε να κατέβει από την καμινάδα, είτε πάνω στο γρήγορο του έλκηθρο, να φέρει στα παιδιά τα δώρα. Που τα περίμεναν πως και πως. Γιατί τα Χριστούγεννα ήταν και είναι για τα παιδιά. Εκείνα τα τελευταία Χριστούγεννα ο Άγιος Βασίλης ήρθε με τον γάϊδαρο, που έσερνε μια άμαξα, φορτωμένη με δώρα. Κανονικά έπρεπε να ‘ρθει με την καμήλα. Δύσκολο. Ο Καρδάσης ντύθηκε Άη Βασίλης, ήταν που ήταν παχύς…, μα με τα πρόσθετα μαξιλάρια στην κοιλιά, παραπάχυνε! Διακρίνω και την λαχτάρα των παιδιών. Για να πάρουν το δώρο τους.

Θριαμβευτική είσοδος του Άη Βασίλη!

Ξοπίσω όλοι!

Τα δώρα στα παιδιά!

Βλέπω και ξαναβλέπω μετά από καιρό, τις φωτογραφίες. Τις βλέπετε κι εσείς. Τα παιδιά του τότε, μαζεμένα όλα στην άμαξα του Άη Βασίλη, έχουν σήμερα τα δικά τους παιδιά. Αν δουν τις φωτογραφίες ίσως μπερδέψουν τους εαυτούς τους με τα παιδιά τους.

Ο Καρδάσης ήταν φτυστός ο Άης Βασίλης!

Η περιοδεία με την άμαξα!

Η λαχτάρα των παιδιών για τα δώρα!

Και όταν όλα τέλειωναν, τα λαμπιόνια έσβηναν, το δένδρο με τα στολίδια φυλαγόταν στην αποθήκη, τα δώρα έμπαιναν στα ράφια και τα παιδιά μεγάλωναν, οι άνθρωποι σ’ εκείνο το μικρό μας χωριό έβλεπαν το σούρουπο να απλώνεται με το φεγγάρι του να σηκώνεται σιγά-σιγά μέσα στην ομιχλώδη και κιτρινισμένη ατμόσφαιρα ακούγοντας το μακρόσυρτο κάλεσμα του Ιμάμη που από κάποιο τζαμί διαπερνούσε την μαγεία της νύκτας στην περιοχή και άθελά τους υπήρχαν και ποιητές που φύλαγαν τις εικόνες στα μπαούλα, στα συρτάρια και στους φακέλους τους για να τις δείχνουν στα παιδιά και στα εγγόνια τους. Γιατί η ζωή ήταν πάντα έτσι. Άδικη πολλές φορές γιατί τρέχει γρήγορα, μα δίκαιη στην συνέχιση της για να μπορούν οι ποιητές να εκφράζονται! Ευτυχώς που υπάρχει και η θύμηση που ποτέ όμως δεν πρέπει να είναι θλιβερή.

Ίσως γι’ αυτό «Ο Παγκυπριώτατος» στην τελευταία του ποιητική συλλογή στο ποίημα του «Τσάϊ γλυκό να με κερνάς…!» καταλήγει με την πιο κάτω στροφή:

«Απόψε σε θυμήθηκα, κρατώντας το τιμόνι,

εσύ κι εγώ στην έρημο, Θεός, Αλλάχ και μόνοι,

με φεγγάρι τόσο χλωμό, με τα μάτια κλαμένα,

θλιβερός στ’ αυτιά αμανές που θυμίζουν εσένα…!»

Στο άνοιγμα των δώρων να δείτε χαρές!

Τα παιδικά παιχνίδια – εδώ προσπαθούν να πιάσουν ένα κόκορα!

Νίκησαν όλοι!

Αφιερωμένο σ’ αυτούς που το διάβασαν, θυμήθηκαν, δάκρυσαν, έκλαψαν και ίσως ήταν πρωταγωνιστές στις φωτογραφίες αυτής της αληθινής ιστορίας του Ηρόδοτου.

Καλές Γιορτές και Χρόνια Πολλά! Και κυρίως με Υγεία!

Ηρόδοτος Χρυσάνθου