Ηροδότου αληθινές Ιστορίες: Οι Συγκρίσεις!

Κάθε φορά που περνούσα από το σημείο εκείνο και εδώ που τα λέμε ήταν πολλά τα περάσματά μου από εκεί καθημερινά, ερχόταν στα μάτια μου η φωτογραφία που ψάρεψα από το διαδίκτυο. Αυτήν ακριβώς την φωτογραφία που βλέπετε πιο κάτω. Την έβλεπα και έκανα τις συγκρίσεις του τότε και του τώρα. Που πάνω κάτω τα χώριζε μια διαφορά εξήντα πέντε χρόνων. Από το 1940 στο 2005.

Το 1940!

Αυτή την σχεδόν ίδια εικόνα πρωτοαντίκρισα στις 17 Μαΐου του 2005, την πρώτη μέρα που μπήκα στον χώρο του εγκαταλελειμμένου από το 2000 ανθρακωρυχείου στην πόλη του Gliwice στην Πολωνία. Όπως έχω γράψει σε προηγούμενες Ιστορίες του Ηρόδοτου, πήγαμε στο μέρος αυτό για ένα σκοπό. Την μετατροπή μιας πρώην βιομηχανικής περιοχής σε σύγχρονο Πανεπιστημιακό και Επιχειρηματικό Κέντρο. Ένα από τα τέσσερα επιβλητικά Κτίρια ήταν κατά την δική μου άποψη το πιο ενδιαφέρον, τόσο από άποψης της λειτουργίας του στο ανθρακωρυχείο, όσο και της αρχιτεκτονικής του, με τον Πύργο του να δεσπόζει στο κέντρο που μπορούσε κάποιος να τον δει από πολύ μακριά, με ένα τετράπλευρο ρολόϊ, για να κρατά σε ετοιμότητα ίσως, τους ανθρακωρύχους ώστε να είναι ακριβείς στην εργασία τους. Που ήταν κάτω από την επιφάνεια της γης, αρκετές εκατοντάδες μέτρα.

Το 2005!

Συγκρίσεις κάνουμε όλοι μας. Κυρίως όταν πρόκειται για φωτογραφίες που αφορούν όλους μας. Από εκεί το παλιό και από εδώ το νέο. Από εκεί τα ερείπια, από εδώ η ανάσταση. Και στην προκειμένη περίπτωση οι φωτογραφίες αφορούν, αφ’ ενός η παλαιά τα γεγονότα που σημάδεψαν τον κόσμο ολόκληρο, αφ’ ετέρου η πρόσφατη σε γεγονότα που τα ζήσαμε, μια παρέα Ελλήνων και Πολωνών Μηχανικών και καταφέραμε να ζωντανέψουμε ένα… πεθαμένο, να του δώσουμε πνοή, ένα γεγονός που ούτε στα όνειρά μας θα μπορούσα να φανταστώ ότι θα το καταφέρναμε. Χρειάστηκε αγώνας, επιστημονική γνώση και επιμονή. Πολλές φορές και τόλμη.

Ο Δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος άρχισε ουσιαστικά την 1η Σεπτεμβρίου του 1939, με την προβοκατόρικη ενέργεια της ανατίναξης του ραδιοσταθμού στην πόλη του Gliwice από τους Ναζί.  Αλλά την παγκόσμια ιστορία δεν θέλω να την γράψω τώρα εδώ. Τώρα με ενδιαφέρει να περιγράψω την σύγκριση.

Τα παράθυρα της νότιας όψης, αυτής που φαίνονται στην φωτογραφία, είναι ακριβώς τα ίδια με αυτά που παραλάβαμε και αφαιρέθηκαν από εμάς τον Μάϊο του 2005. Τώρα υπάρχουν παράθυρα αλουμινίου. Η ώρα λήψης της παλαιάς φωτογραφίας φαίνεται να είναι η 11:30. Οι σκιές συνηγορούν σ’ αυτό, κοιτάζοντας και το ρολόϊ.  

Οι πυργίσκοι – περσιδωτοί αεραγωγοί – που βρισκόντουσαν το 1940 στην οροφή περιμετρικά, δεν υπήρχαν το 2005. Όμως πανομοιότυπες κατασκευές αφαιρέθηκαν από εμάς από τα άλλα κτίρια, μια αρχιτεκτονική κατασκευή που τονίζει την ανάγκη εισαγωγής φρέσκου αέρα στο εσωτερικό των ανθρακωρυχείων.

Τα σκέπαστρα στις εισόδους είναι τα ίδια. Αυτά ακριβώς τα σκέπαστρα ανακατασκευάσθηκαν και ανακαινίσθηκαν, υπάρχουν δε μέχρι σήμερα. Σεβασμός στην παράδοση. Έχω ξαναγράψει πως τα κτίρια του ανθρακωρυχείου κατασκευάσθηκαν συμφώνως της μελέτης Γερμανών Αρχιτεκτόνων το 1907. Σχέδια της εποχής εκείνης βρέθηκαν στα υπόγεια των κτιρίων, σε καλή κατάσταση. Παραδόθηκαν εκεί που έπρεπε.

Βέβαια τα ψηλά δένδρα δεν υπήρχαν τότε και οι Γερμανοί στρατιώτες που είναι συντεταγμένοι στον χώρο παρακολουθούν και εκτελούν ίσως τα στρατιωτικά παραγγέλματα των αξιωματικών τους που βρίσκονται επί του Κτιρίου. Που είναι φορτωμένο με τα αποκρουστικά Ναζιστικά χαρακτηριστικά. Και με την φωτογραφία του αρχηγού τους, στο κέντρο. 

Ακόμα και σήμερα, νοιώθω παράξενα που για μια πενταετία μαζί με τους συναδέλφους μηχανικούς εργαστήκαμε σ’ εκείνο το μέρος. Μια πολύ δύσκολη αποστολή με αίσιο τέλος. Καλοκαίρια και χειμώνες, η κατασκευή εκεί ήθελε κότσια. Ευτυχώς τα είχαμε. Τον όμορφο πίνακα τον κάνουν πιο ωραίο πάντα οι λεπτομέρειες. Που φυλάγονται ακόμα στο… Μπαούλο μου! Κάποια στιγμή όμως θα βγουν στην επιφάνεια.

Σήμερα!

Μια ακόμα αληθινή ιστορία του Ηρόδοτου, που θα την καταλάβουν καλύτερα οι συνάδελφοι Μηχανικοί, που είμαι βέβαιος πως θα την διαβάσουν με μεγαλύτερη προσοχή και ίσως δουν κάτι άλλο που δεν έχω εντοπίσει.

Οι χειμώνες ήταν δύσκολοι. Μα στα δύσκολα σταθήκαμε όπως έπρεπε. Κι ας είχε -35 C.

Ίσως σε μια μελλοντική μου Ιστορία σας παρουσιάσω την θέα από το εσωτερικό των νοτίων παραθύρων του κτιρίου προς τον χώρο που βρίσκονταν οι Ναζί. Και τι υπάρχει σήμερα στο νότιο εσωτερικό τμήμα του Κτιρίου αυτού. Απίστευτο, να περιμένετε μήπως και σκαρφιστώ καμμιά άλλη ιστορία…!

Η Ανατολική όψη του Κτιρίου

Η Δυτική όψη του Κτιρίου με νυχτερινό φωτισμό

Σημείωση: Η Φωτογραφία στην κορυφή του κειμένου απεικονίζει τμήμα της πανομοιότυπης με την Νότια, Βόρειας όψης του Κτιρίου

Ηρόδοτος Χρυσάνθου